Απογαλακτισμός είναι η διακοπή του θηλασμού αλλά και η απόκτηση ανεξαρτησίας. Τα παιδιά αποθηλάζουν μόνα τους; Και αν ναι, πότε; Πολλές μητέρες που θηλάζουν αναρωτιούνται πότε θα έρθει το τέλος αυτού του ταξιδιού. Όλα τα παιδιά κάποια στιγμή αποθηλάζουν, αλλά αν αυτή η απόφαση αφεθεί στην κρίση/επιθυμία τους, θα θηλάσουν περισσότερο από τον «κανόνα» με τον οποίο οι ενήλικοι νιώθουν άνετα. Κλινικές παρατηρήσεις δείχνουν πως ένας αβίαστος φυσικός αποθηλασμός είναι δύσκολο να συμβεί πριν το παιδί φτάσει τα τέσσερα του χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών οι περίοδοι θηλασμού εναλλάσσονται. Άλλοτε είναι συχνοί και έντονοι και άλλοτε, όταν οι συνθήκες, το περιβάλλον ή η ανάπτυξη του παιδιού αλλάξουν, τα παιδιά δείχνουν προτίμηση σε άλλα πράγματα (παιχνίδι, αγκαλιές, στερεά τροφή) και όχι στο στήθος της μητέρας. Πριν πάρετε την απόφαση να αποθηλάσετε, αναρωτηθείτε ποιοι είναι οι λόγοι που σας ωθούν σε αυτή την επιλογή. Ένα από τα συχνότερα αίτια που αναφέρουν οι μητέρες είναι ότι δεν αντέχουν άλλο την αϋπνία. Υπάρχει η πεποίθηση πως αν το παιδί ποιοι ξένο γάλα, θα κοιμηθεί πιο «βαριά» και η μητέρα θα καταφέρει να επανακτήσει το χαμένο της ύπνο. Αν και διαδεδομένη πεποίθηση, δεν έχει αποδειχτεί. Το παιδί δε ξυπνάει επειδή πεινάει. Τουλάχιστον όχι μόνο για αυτό. Το παιδί έχει ανάγκη την παρουσία μας, τη φροντίδα μας, την επαφή μαζί του. Οι περισσότερες γυναίκες που αποθήλασαν για αυτό το λόγο απογοητεύτηκαν μιας και δεν είχαν τα αποτελέσματα που περίμεναν.
Ένα άλλο αίτιο είναι η ύπαρξη εγκυμοσύνης. Όμως αν μια γυναίκα έχει μια φυσιολογική και χωρίς προβλήματα εγκυμοσύνη, τότε ο θηλασμός μπορεί να συνεχιστεί κανονικά.
Αν πρέπει να αποθηλάσετε για ιατρικούς λόγους, σιγουρευτείτε ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Πάρτε μια δεύτερη γνώμη. Αν για παράδειγμα πρέπει να πάρετε φαρμακευτική αγωγή, ίσως μπορέσετε να βρείτε κάποιο εναλλακτικό φάρμακο συμβατό με το θηλασμό. Κάντε την έρευνα σας. Για πόσο χρονικό διάστημα μένει το φάρμακο στον οργανισμό σας; Μεταφέρεται στο γάλα σας; Τι παρενέργειες έχει;
Αν ο λόγος αποθηλασμού είναι η πίεση από το εξωτερικό σας περιβάλλον, σκεφτείτε το καλύτερα και ψάξτε για υποστηρικτικά πλαίσια.
Όποιος και αν είναι ο λόγος της απόφασης να αποθηλάσετε, κάντε το σταδιακά και όχι από τη μια μέρα στην άλλη. Ο αποθηλασμός δεν είναι ένα γεγονός, είναι μια διαδικασία και γι’ αυτό απαιτεί χρόνο. Στα ζώα συμβαίνει απλά. Για τους ανθρώπους είναι μια περίπλοκη διαδικασία. Μάλλον γιατί εμείς την κάνουμε έτσι. Αν το παιδί σας δεν είναι έτοιμο για αυτό, τότε πρέπει να το κάνετε με πολλή στοργή και φροντίδα για να το βοηθήσετε και να είστε όσο τα δυνατόν ευέλικτες δείχνοντας σεβασμό στις ανάγκες του μικρού σας. Ακόμη να είστε ενημερωμένες ώστε να αναγνωρίζετε σημάδια που δείχνουν πως είναι εντελώς ανώριμο να μπει σε μια τέτοια διαδικασία.
Ένα παιδί αποθηλάζει συνήθως μετά το χρόνο, και όταν το μεγαλύτερο μέρος της διατροφής του καταλαμβάνουν οι στερεές τροφές και έχει μάθει να πίνει από ποτηράκι (μεταξύ 2-4 ετών). Προφανώς κάποια παιδιά θα αποθηλάσουν πριν και κάποια άλλα μετά από αυτή την περίοδο. Ο βίαιος απογαλακτισμός είναι πιθανόν να ωθήσει το νήπιο να προσκολληθεί σε άλλα αντικείμενα για να χαλαρώνει (για παράδειγμα πιπίλα, μπιμπερό κοκ)
Η απότομη και ξαφνική διακοπή του θηλασμού μπορεί να είναι οδυνηρή όχι μόνο για το παιδί αλλά και για την ίδια την μητέρα αφού περιλαμβάνει βιοχημικές, ανοσολογικές και ψυχολογικές προσαρμογές. Εκτός της πιθανότητας να προκληθεί μαστίτιδα, η απότομη αλλαγή των ορμονών μπορεί να σχετιστεί με έντονες αλλαγές στη διάθεση και κατάθλιψη.
Ο σταδιακός απογαλακτισμός δίνει την ευκαιρία να αντισταθμίσετε το θηλασμό με αγάπη, προσοχή και φροντίδα προς το παιδί σας. Επίσης, επιτρέπετε στον οργανισμό να αυξήσει τα επίπεδα ανοσίας στο μητρικό γάλα και να δώσει στο παιδί σας ένα τελευταίο κομμάτι προστασίας απέναντι σε λοιμώξεις, ιούς και βακτήρια.
Να δίνετε στο παιδί σας πολλά χάδια. Ο θηλασμός δεν είναι απλά τρόπος διατροφής και ικανοποίησης της πείνας και της δίψας. Είναι πολλά παραπάνω. Είναι ασφάλεια, εγγύτητα, εκδήλωση αγάπης, ανακούφιση, τρυφερότητα, χαλάρωση, επαφή, σύνδεση.. Με το θηλασμό το παιδί σας επικοινωνεί τις ανάγκες του.
Μην προσφέρετε το στήθος σας αλλά μην το αρνείστε κιόλας. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ήπια απόσπαση προσοχής κατά την διάρκεια της ημέρας. Κάντε βόλτες, εκδρομές. Παίξτε μαζί του. Πείτε του πως δε θα θηλάσετε έξω αλλά μόλις φτάσετε σπίτι (να το εννοείτε). Ορίστε κάποιο χρόνο, «αυτό είναι αρκετό για τώρα», και αποσύρετε απαλά το στήθος από το στόμα του.
Διαβεβαιώστε το παιδί πως θα είστε πάντα εκεί γι’ αυτό. Ακόμα και όταν το γάλα σας τελειώσει, θα είστε παρούσα για να το φροντίσετε, να του δείξετε την αγάπη σας με κάθε τρόπο. Κάντε το να αισθανθεί σίγουρο πως είστε ακόμα «ομάδα».
Δημιουργήστε μια διαφορετική ρουτίνα ύπνου. Για παράδειγμα, πριν κοιμηθεί διαβάστε του ένα παραμύθι. Κουνήστε το. Ίσως θα μπορούσε ο μπαμπάς να το βάλει για ύπνο και κατά τη διάρκεια της νύχτας να το καθησυχάζει. Όλα αυτά πρέπει να γίνουν αργά-αργά, κάθε αλλαγή πρέπει να γίνεται βήμα-βήμα.
Ο αποθηλασμός δε πρέπει να είναι η τραγική κατάληξη ενός όμορφου ταξιδιού. Είναι το τελευταίο στάδιο του θηλασμού. Ας μην είναι βίαιος, απότομος και θλιβερός. Εμπιστευτείτε το ένστικτο σας και το μωρό σας και θα νιώσετε ποιο είναι το σωστό για τους δυο σας. Μη ζορίζετε μια τέτοια διαδικασία. Ας τελειώσει φυσικά (ή τουλάχιστον όσο πιο ανώδυνα δίνεται), όπως φυσικά άρχισε. Και να είναι μια συνειδητή επιλογή και όχι προϊόν πίεσης, παραπληροφόρησης και έλλειψης γνώσης. Δώστε την ευκαιρία στο παιδί σας να αποθηλάσει στο δικό του χρόνο και αφήστε πίσω σας μια ευχάριστη εμπειρία είτε αυτό συμβεί στο δεύτερο έτος, είτε στο τρίτο είτε οποτεδήποτε.
ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΤΣΑΛΙΚΟΥ, ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ
Κάνε το καλό και θήλασε καιρό